O skłonności do wylegania decyduje szereg czynników. Cechy odmianowe mają tu niebagatelne znaczenie. Grubość ścian determinuje stabilność źdźbła, a jego wysokość podatność na wyleganie. Masa kłosów również wpływa na ugięcie się łanu. Warto już przy wyborze konkretnej odmiany zweryfikować ją pod kątem podatności na wyleganie. Równie istotna jest technologia wysiewu. Nadmierne zagęszczenie jest przyczyną wewnętrznej konkurencji roślin. Dodatkowo redukuje wielkość systemu korzeniowego. To wszystko sprzyja wyleganiu. Wysokie nawożenie azotowe intensyfikuje przyrosty wydłużeniowe źdźbeł, co powodować może ich przełamywanie się. Ponadto, przy nadmiernej liczbie źdźbeł i kłosów, roślina nie będzie w stanie ich wykarmić. Także nieodpowiednia ochrona fungicydowa może nasilać wyleganie. Międzywęźla porażone chorobami podstawy źdźbła łatwo się łamią.
Zabieg regulacji ma za zadanie skrócić, pogrubić i usztywnić źdźbła.
Regulatory wzrostu zwiększają liczbę źdźbeł kłosonośnych, stymulują wzrost korzeni. Korzystnie oddziałują na aparat asymilacyjny roślin. Zwiększają grubość ścianek i średnicę źdźbeł.
Optymalny czas na zastosowanie regulatorów wzrostu w plantacjach wysoko nawożonych azotem to faza pierwszego kolanka zbóż. Wtedy międzywęźla zaczynają się szybko wydłużać. Ich skrócenie wpływa korzystnie na pogrubienie podstawy źdźbła. To z kolei wzmacnia konstrukcję całej rośliny. Zastosowany regulator stymuluje również rozwój systemu korzeniowego. Trwale ogranicza wysokość zbóż. Prawidłowo wykonany w tym czasie oprysk z użyciem preparatów regulujących daje wzmocnione źdźbło, silniej rozwinięty system korzeniowy i najefektywniej zabezpiecza łan przed wyleganiem.
Do zabiegu można wykorzystać preparaty oparte o proheksadion wapnia. Ta substancja czynna wykazuje inhibicyjne działanie na późniejsze etapy biosyntezy giberelin w roślinie, prowadząc do szybkiego i znaczącego skracania międzywęźli. Ciekawym rozwiązaniem jest środek Fabulis OD. Został wyprodukowany w formulacji OD, która ma poprawić skuteczność substancji czynnej. Można go stosować w bardzo szerokim zakresie temperatury (5-25°C).
Należy jednak pamiętać, iż stosowanie regulatorów wzrostu jest uzasadnione na plantacjach będących w dobrym stanie i intensywnie nawożonych azotem. Regulacja łanu to sposób na stworzenie dobrej bazy do rozwoju i wzrostu roślin. Istotna w tym aspekcie jest jednak fachowa ocena fazy rozwojowej, w jakiej przeprowadzimy zabieg i użycie efektywnie działającego preparatu.
Anna Rogowska
