WIR zwróciła uwagę na fakt, że jeśli ktoś odwiedzi gospodarstwo mleczarskie w Wielkiej Brytanii to można powiedzieć, że widział wszystkie gospodarstwa, tak są do siebie podobne i tak zbliżone mają wyniki ekonomiczne. Problem w Polsce komplikuje dodatkowo fakt, że rolnicy nie prowadzą żadnej rachunkowości rolniczej, poza niewielką grupą będących w systemie FADN. A w Polsce?
- W tych warunkach Główny Urząd Statystyczny opublikowała dane, z których wynika, że dochód rolniczy z 1 ha przeliczeniowego za 2022 rok wynosi 5.549 zł. Informacja ta zbulwersowała środowiska rolnicze, co jest zupełnie zrozumiałe biorąc pod uwagę obecne realia ekonomiczne naszej branży. Zwrócić natomiast należy uwagę, że wyliczenia te, publikowane we wrześniu 2023 roku dotyczą roku 2022. Rok 2022 w rolnictwie, z punktu widzenia dochodowości, nie był normalnym rokiem, w którym obowiązywały rynkowe reguły popytu i podaży - przypomniała centralnym urzędom Wielkopolska Izba Rolnicza. - Był to rok, kiedy gospodarki zaczęły wychodzić z kryzysu Covidowego z jednej strony, a weszły w kryzys energetyczny i gospodarczy wynikający z agresji Rosji na Ukrainę, z drugiej strony.
W piśmie do ministerstwa rolnictwa izba zauważyła także, że obawy budzi sens publikowania tego wskaźnika pod koniec 2023 roku, tj. roku, który jest bardzo trudny dla rolnictwa i dochodów uzyskiwanych przez gospodarstwa rolne. W naszej opinii metodologia nie nadąża za realiami. Ceny skupu praktycznie wszystkich surowców rolnych bardzo mocno spadły, a koszty pozostały na niezmiennie wysokim poziomie. Ta sytuacja powoduje, że dochody uzyskiwane przez rolników często nie pokrywają kosztów i gospodarstwa rolne ponoszą wymierne straty. W tym trudnym czasie, wyliczony za rok ubiegły wysoki dochód z hektara przeliczeniowego, będzie eliminował rolników i członków ich rodzin z wielu form pomocy o charakterze socjalnym, np. stypendia dla studentów. To dodatkowo zrujnuje budżety rodzin rolniczych.
W odpowiedzi na wątpliwości Wielkopolskiej Izby Rolniczej resort rolnictwa przekazał, że kwestia dotycząca ustalenia odpowiedniego wskaźnika uwzględniającego bieżące zmiany sytuacji cenowo-kosztowej w rolnictwie, który mógłby stanowić podstawę do korzystania ze świadczeń społecznych jest kwestią złożoną i wymaga konsultacji i uzgodnień międzyresortowych. Ministerstwo dodaje również, że wskaźnik dochodu rolniczego z 1 ha przeliczeniowego publikowany jest w II połowie roku następującego po roku badanym, co wynika z dostępności danych rocznych do jego opracowania i na chwilę obecną nie ma możliwości przyśpieszenia tego terminu. Ponadto wskaźnik uśredniający dochody może nie odzwierciedlać rzeczywistej sytuacji gospodarstw rolnych, które mogą być zdywersyfikowane pod względem skali produkcji, powierzchni upraw, jakości gleby, dochodów rocznych i skali uprzemysłowienia.
Resort rolnictwa poinformował, że stworzenie nowego systemu wyliczania dochodu rolniczego, który odzwierciedlałby aktualną sytuację dochodową rolników wymagałoby dostępności szczegółowych danych na temat produkcji rolniczej i kosztów tej produkcji oraz wszystkich innych pozycji dochodowych i kosztowych uwzględnianych w metodologii ESA. Dane takie powinny umożliwić opracowanie profili gospodarstw rolniczych grupowanych ze względu na różne cechy i uwarunkowania produkcji rolniczej, tj. rodzaj produktów rolniczych, skala produkcji, stopień uprzemysłowienia, region kraju, w którym prowadzona jest produkcja. Według resortu rolnictwa kolejnym warunkiem opracowywania nowych i bardziej aktualnych wskaźników dochodowości jest pozyskiwanie szczegółowych danych w bardzo krótkim czasie. Ministerstwo zaznacza, że w chwili obecnej dane wykorzystywane do opracowania dochodów do dyspozycji według metodologii rachunków narodowych nie są dostępne na takim poziomie szczegółowości.
źródło: Wielkopolska Izba Rolnicza
