Głównymi czynnikami sprzyjającymi pojawianiu się odpornych chwastów jest nieodpowiednie zmianowanie, przywiązanie do skutecznych (ulubionych) środków ochrony oraz przekonanie, iż przemysł agrochemiczny rozwiąże problem – wprowadzi na rynek nowy preparat, który efektywnie wyeliminuje niepożądane na plantacji rośliny.
Pamiętajmy, iż rezultatem stosowania jednego produktu na tym samym stanowisku przez kilka lat jest wyselekcjonowanie z populacji chwastów osobników, które już wcześniej tę odporność posiadały. Herbicyd przestaje działać efektywnie. Po jego kolejnym zastosowaniu na plantacji pozostają chwasty, które zawierają w sobie gen odporności. Pozostałe są zwalczane. Rozwijają się i rozmnażają te odporne. W następnym sezonie, przy użyciu tej samej substancji aktywnej powiększa się populacja chwastów niewrażliwych, niereagujących na preparat zastosowany do ich zwalczania.
Aby przeciwdziałać temu niekorzystnemu zjawisku należy stosować integrowane programy ochrony. Nie zapominać o właściwym płodozmianie, agrotechnice. Nie rezygnować z zabiegów mechanicznych. Warto także pamiętać, iż opóźnienie terminu siewu, optymalizacja gęstości wysiewu i wybór odpowiednich odmian mogą także pomóc kontrolować populacje chwastów. Najskuteczniejszym sposobem przeciwdziałania odporności jest jednak stosowanie herbicydów, których substancje aktywne należą do różnych grup chemicznych i posiadają różne mechanizmy działania.
Kukurydza to roślina, która bardzo źle toleruje obecność chwastów, szczególnie na wczesnym etapie wzrostu. Ich zwalczenie jest kluczowym zabiegiem agrotechnicznym. Wybór właściwej strategii walki z chwastami polega na skutecznej kontroli zachwaszczenia, także i wtórnego oraz utrzymanie plantacji wolnej od niepożądanych roślin do końca sezonu.
Przy zakupie herbicydu należy zwrócić uwagę na jego skład. Warto wybrać taki, który jest mieszaniną substancji aktywnych o różnych mechanizmach działania. Skuteczne rozwiązanie to na przykład połączenie tembotrionu z tienkarbazonem metylu. Pierwsza substancja należy do grupy trójketonów. Związek jest szybko transportowany w całej roślinie. Hamuje proces biosyntezy karotenoidów. Z kolei drugi pochodzi z grupy ALS. Hamuje wzrost i rozwój roślin chwastów. Substancja ta pobierana jest przez liście, a także przez korzenie, dzięki czemu możliwa staje się częściowa ochrona plantacji przed wtórnym zachwaszczeniem. Przykładem preparatu zawierającego te dwie substancje aktywne jest Capreno 547 SC. W jego składzie znajduje się również sejfner – izoksadifen etylowy. Zwiększa on aktywność metaboliczną kukurydzy, przyspieszając rozkład substancji czynnych. W sytuacji, gdy rolnik zaobserwuje na swoim polu odporność chwastów na stosowane do tej pory herbicydy, ten herbicyd może być rozwiązaniem w strategii antyodpornościowej. Wynika to z faktu, iż do tej pory odnotowano zaledwie znikomą ilość odpornych chwastów na tembotrion.
Konsekwencje pojawiania się odporności roślin na substancje aktywne zawarte w preparatach przeznaczonych do ich zwalczania są bardzo poważne. Oprócz strat finansowych, skutkiem może być konieczna reorganizacja struktury zasiewów, a nawet i rezygnacja z dotychczas uprawianych roślin. Warto zatem stosować odpowiednio dobrane mieszaniny substancji aktywnych i pamiętać o rotacji preparatów.
Anna Rogowska
